Op 28 mei was het weer tijd voor een Reuring!Café, ditmaal de 120e editie. Dit café werd georganiseerd in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken, met als thema “Kan de overheid omgaan met een kantelende wereldorde?”. De avond werd afgetrapt door de huisband Wizards of AZ. En zoals gebruikelijk was Mark Frequin de debatleider van de avond.
Op deze pagina kunt u de uitzending terugkijken en de samenvatting lezen
Paul Huijts, secretaris-generaal bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, opende het debat met de vraag: hoe kan de overheid omgaan met een kantelende wereldorde? Hij benadrukte het belang van deze vraag in een tijd waarin geopolitieke verschuivingen plaatsvinden en traditionele verhoudingen niet langer van toepassing lijken te zijn.
De eerste gast van de avond was Haroon Sheikh. Hij is lid van de wetenschappelijke raad voor regeringsbeleid (WRR) en tevens hoogleraar filosofie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. In het kader van de kantelende wereldorde geeft Haroon direct aan dat het belangrijk is dat we niet vast blijven hangen in stereotypes. Zo is de relatie die de EU nu met China heeft niet dezelfde als bijvoorbeeld 20 jaar geleden. Hij wees daarmee op het belang van een brede kijk op de wereld en het vermogen om open te staan voor verschillende perspectieven.
De tweede gast van de avond was Paul ‘t Hart, hoogleraar in Recht, Economie, Bestuur en Organisatie. Paul begon met een korte anekdote over zijn tijd als leraar in Australië. Hier leerden zijn kinderen op de basisschool bij Aardrijkskunde dat Australië in het midden ligt op de wereldkaart. Hiermee onderstreepte Paul hoe belangrijk het is om bewust te zijn van de verschillende perspectieven van landen. Hij sprak verder over het belang van empathie en het vermogen om te kunnen reflecteren op de Nederlandse situatie in een wereld die voortdurend verandert.
De derde gast van de avond was Elanor Boekholt-O’Sullivan, luitenant-generaal bij de koninklijke luchtmacht. Elanor opende het gesprek met haar inzicht over het belang van samenwerking en flexibiliteit binnen de overheid. Ze benadrukte de noodzaak voor een integrale aanpak om effectief te kunnen reageren op de veranderingen in de wereldorde. Ze sprak ook over de bereidheid van de Nederlandse samenleving in het geval van een conflict.
De vierde gast van de avond was Jacqueline Zuidweg, algemeen directeur van Zuidweg & Partners, zij deelde haar perspectief als ondernemer. Ze sprak over het belang van veerkracht en het vermogen om te kunnen omgaan met tegenslagen. Jacqueline benadrukte dat ondernemerschap essentieel is in een tijd waarin de wereld snel verandert.
Nadat alle bankgasten geïntroduceerd waren, begon debatleider Mark Frequin het gesprek.
Mark Frequin bracht naar voren dat landen soms worstelen met democratie en dat Nederland de neiging heeft om te denken dat het de zaken beter weet dan anderen. Hij wees op een soort beoordelende houding die Nederland zichzelf toekent ten opzichte van andere landen, iets wat ook door Haroon Sheikh werd benoemd. Sheikh noemde het Nederlandse fenomeen van het ‘geheven vingertje’ en de zendingsdrang die daarbij komt kijken, vergelijkbaar met de VS. Dit roept de vraag op of er nog ruimte is voor samenwerking in een wereld waar iedereen lijkt te streven naar eigenbelang.
Paul ‘t Hart benadrukte de toename van grote machtscentra en de complexiteit van geopolitieke belangen, waarbij verschillende wereldbeelden met elkaar botsen. Hij merkte op dat Nederland moet erkennen dat zijn dominante verlichtingsideaal nu concurrentie krijgt van andere narratieven, zoals het postkoloniale perspectief. Dit brengt de hypocrisie van het Nederlandse morele superioriteitsgevoel steeds meer aan het licht.
Elanor Boekholt-O’Sullivan besprak het belang van het schillenmodel voor de krijgsmacht, waarbij beroepsmilitairen, reservisten en de maatschappij als geheel samenwerken. Ze keek hierbij naar voorbeelden uit Scandinavische landen, hoewel ze erkende dat Nederland cultureel anders is en andere uitdagingen kent, vooral met betrekking tot de nabijheid van Rusland.
Elanor sprak ook over de bereidheid van het Nederlandse volk om zich voor te bereiden op een conflict. Kunnen we met elkaar wennen aan het beeld dat er weer tanks door de straat rijden. Zijn we daar dan trots op? Zijn we bereid het spoor niet te gebruiken als er apparatuur van Defensie getransporteerd moet worden. De dreiging wordt volgens Elanor nog niet voldoende gevoeld bij veel mensen.
Jacqueline Zuidweg sprak over de bewustwording van grote bedrijven, over de veranderingen in de wereld en de uitdagingen die dat met zich meebrengt. Door de stijgende mate van onzekerheid zien we dat bedrijven steeds minder ver in de toekomst willen plannen. We moeten zorgen dat het vestigingsklimaat goed blijft in Europa, de MKB is namelijk een van de belangrijkste drijfveren van de economie.
Het debat ging verder met de bespreking van verschillende onderwerpen, zoals de invloed van China in Nederland, de noodzaak voor Nederland om minder afhankelijk te zijn van grondstoffen voor defensie, en de rol van het MKB als grote verdienste in Nederland. Ook kwamen de moeilijkheden ter sprake die Nederland ondervindt bij het maken van lastige keuzes zonder terug te vallen in achterhaalde denkpatronen.
Mark Frequin benadrukte tot slot dat de boodschap van de avond niet alleen gericht is op de politieke elite, maar op alle Nederlanders. Hij noemde het een wake-up call die verder moet gaan dan alleen de politieke kringen.