De Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) organiseerde op 2 en 9 maart 2021 een webinar en online debat over het toeslagenstelsel, in samenwerking met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Haagse Beek organisatieadvies. Hieronder kunt u beide uitzendingen terugkijken.

Webinar:

Digitaal Reuring!Café:

Met de recente parlementaire ondervragingscommissie naar de kindertoeslagenaffaire en het aftreden van kabinet-Rutte III bereikte de aandacht voor het Nederlandse toeslagenstelsel onlangs een hoogtepunt. Deze aandacht wierp vragen op over hervormingen van dit stelsel. Die vragen zijn tijdens de tweede editie van Reuring!Online inhoudelijk behandeld. We stonden stil bij de inhoudelijke dilemma’s die systeemverandering met zich meebrengt en wierpen daarbij een blik op Vlaamse ervaringen.

Stel je voor… alle toeslagen voor kinderen, van kinderbijslag tot extra toekenningen bij armoede, gebundeld in één werkwijze! Een werkwijze waarbij toekenning van toeslagen automatisch verloopt en gezinnen het geld automatisch overgemaakt krijgen, zonder hiervoor een aanvraag te hoeven indienen. Dat is het geval in Vlaanderen bij een regionaal agentschap van de Vlaamse overheid. Vroeger kregen kinderen in kwetsbare gezinnen in Vlaanderen alleen een financiële bijdrage als hun vader of moeder een aanvraagprocedure had doorlopen. Dat deden de betreffende ouders vaak niet, waardoor hun gezin, die deze bijdragen het hardst nodig heeft, niet kreeg waar het recht op had. Invoering van het zogeheten ‘Groeipakket’ veranderde dat. Toekenning van toeslagen werd met het Groeipakket geautomatiseerd.

 

Het Groeipakket wordt automatisch toegekend en bestaat uit een startbedrag bij de geboorte van het kind, een maandelijkse kinderbijslag, een extra schoolbonus bij de start van het schooljaar, een zorgtoeslag voor de ondersteuning van kinderen met een handicap, pleegkinderen en weeskinderen, een sociale toeslag voor kinderen uit een gezin met minder inkomen en een participatietoeslag, bestaande uit de kinderopvangtoeslag, de kleutertoeslag en de schooltoeslag. Lees hier de inzending van het Groeipakket voor de European Public Sector Awards.

 

Het geïntegreerde stelsel van de Vlamingen werd onlangs aangewezen als winnaar van de European Public Sector Awards. Als het in een deelstaat als Vlaanderen kan waar zes miljoen mensen wonen, waarom zou het dan niet landelijk in Nederland kunnen? Hervormen van een dergelijk stelsel is tegelijkertijd complex. Het vraagt bijvoorbeeld om het vinden van een balans tussen zorgvuldig omgaan met mensen en het hanteren van systematiek om fraude te bestrijden.

Hoe vonden de Vlamingen deze balans? Hoe gaan zij verantwoord om met data van burgers? Hoe bewaren zij ruimte voor professionele buikpijn van hun medewerkers? Hoe kwamen zij tot systeemverandering? En bovenal: hoe passen wij hun lessen toe op onze eigen situatie?

Deze vragen stonden centraal in een speciaal tweeluik. Op 2 maart vond er een webinar plaats, georganiseerd door Haagse Beek organisatieadvies, waarin de Vlamingen ons meenamen in de stappen die ze gezet hebben. Presentator van dit webinar was Menno Spaan. Op 9 maart vond er in navolging van dat webinar een digitaal Reuring!Café plaats, waarin we inzoomden op de Nederlandse uitdagingen en de koppeling maakten met hetgeen de Vlamingen ons geleerd hebben.

Reuring!Online richt zich op het virtueel samenbrengen van ambtenaren, betrokken burgers, mensen uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Mark Frequin, buitengewoon adviseur Publiek Leiderschap bij de Algemene Bestuursdienst en voorzitter van de VOM, was onze debatleider tijdens het digitale Reuring!Café. Host was daar Loes Mulder, secretaris-generaal van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

De bankgasten van deze editie van Reuring!Online waren:

  • Nathalie van Berkel, lid van de Raad van Bestuur van het UWV
  • Alex Brenninkmeijer, lid van de Europese Rekenkamer, faculteitshoogleraar Institutionele Aspecten van de Rechtsstaat aan de Universiteit Utrecht en voormalig Nationale Ombudsman
  • Leo van Loo, gedelegeerd bestuurder bij het Vlaamse agentschap Uitbetaling Groeipakket
  • Simon Sibma, voorzitter van de Raad van Bestuur van de Sociale Verzekeringsbank
  • Menno Spaan, oprichter en directeur van Haagse Beek organisatieadvies