Als (oud-)student bestuurskunde kan je vele richtingen op. De publieke sector ligt het meeste voor de hand, maar de publieke sector is ontzettend breed: de overheid, de semi-overheid en de niet-gouvernementele tak. Die je weer verder kunt onderverdelen in bijvoorbeeld het rijk, de provincies, gemeenten, waterschappen, ZBO’s, uitvoeringsorganisaties, onderwijs- en zorginstellingen, mensenrechtenorganisaties en ga zo maar door. Hierbij komt het probleem dat de overgrote groep bestuurskunde-studenten, een breed scala aan interesses heeft en dus geen idee heeft waar hij of zij later terecht wilt komen. De meeste studenten komen per toeval een organisatie binnen, of blijven hangen na hun (afstudeer)stage. In september begin ik aan de master Publiek Management aan de Erasmus Universiteit. Het lijkt mij fijn dat voordat ik een keuze moet maken over waar ik later een ‘publiek manager’ ga worden, ik eens een dagje mee mag kijken bij deze verschillende organisaties en hun managers, zodat ik straks in ieder geval een weloverwogen keuze kan maken. Nu mocht het zo zijn, dat ik (per toeval) terecht gekomen ben bij de Vereniging voor OverheidsManagement en hierdoor makkelijk in contact kan komen met topmanagers binnen de overheid. Ik trok de stoute schoenen aan en heb een aantal van hen benaderd.
Mijn eerste meeloopdag was een thuiswedstrijd. Ik mocht namelijk meelopen met de manager concernstaf van mijn gemeente, de gemeente Leiden: Pim van Vliet. De ochtend begon met een kop koffie en een gesprek om elkaar een beetje beter te leren kennen. Pim vertelde over haar huidige baan, haar carrière hieraan voorafgaand en de gemeente Leiden. Sinds september vorig jaar is Pim hier als ad interim werkzaam, met als doel het versterken van het strategisch vermogen binnen de organisatie en het voorbereiden van de formatiegesprekken na de gemeenteraadsverkiezingen.
De eerste afspraak die op de agenda stond was een overleg samen met de adviseur informatievoorziening, wat onder andere een korte voorbereiding op een vergadering die we later deze middag zouden hebben betrof. Volgend jaar zal de gemeente Leiden haar stadhuis verbouwen, hiervoor moet een grote verhuizing plaatsvinden. Op dit moment zijn zij dus druk bezig met het inrichten van het nieuwe (tijdelijke) gebouw en het nieuwe stadhuis. Dit is een behoorlijk complex vraagstuk, wat vele verschillende handen betreft.
Na het korte overleg hebben wij ons verplaatst naar het kantoor van Pim, voor een last-minute ingelast overleg. Het kantoor van Pim heeft een lichtelijk ouderwets bruine uitstraling, waar de stopcontacten nog als doosjes op de vloer gemonteerd zijn. Het pand is echt toe aan verbouwing dus. Samen met twee beleidsmedewerkers hebben we ons over een brief van de wethouder voor de gemeenteraad gebogen. Het is hierbij van belang dat er inzicht gegeven wordt aan de raad over de achterliggende gedachten van eerder genomen besluiten. Wat eigenlijk best wel gek is, aangezien het Leids college pas sinds mei bezig is en er nu verantwoording afgelegd moet worden over besluiten die hun voorgangers jaren geleden genomen hebben. Tijdens dit overleg klopte de gemeentesecretaris, Jan Nauta, nog even aan de deur en werd ik zo nog in de gelegenheid gesteld om ook hem even te ontmoeten.
Pim en ik moesten snel door naar de eedaflegging van de nieuwe werknemers. Dit werd gedaan door de nieuwe wethouder van Kennis, Onderwijs, Sport & Financiën Paul Dirkse. Nieuw is hierbij een groot woord, gezien Paul ook al in het vorige college van Leiden wethouder was. Alleen heeft hij nu, anders dan vorige collegeperiode, personeelszaken in
portefeuille. Het was zijn eerste eedaflegging, ook de mijne trouwens dus dat hebben we dan gemeen. Nadat iedere ambtenaar officieel beëdigd was: “dat verklaar en beloof ik”, was er tijd voor een lunch. Voor Pim een mooi moment om zichzelf voor te stellen aan haar nieuwe collega’s en voor mij de uitgelezen kans om eens een praatje te maken met de ‘gewone’ Leidse ambtenaar.
Na de lunch stapten Pim en ik op de fiets naar onze volgende locatie. Hier stonden nog twee overleggen op het programma. We begonnen met de projectgroep van het Leidse Werken, dat bezig is met de verhuizing en verbouwing van het stadhuis. Pim verving de afwezige voorzitter en nam de touwtjes goed in handen. Ze gaf alle partijen ruimte om te spreken en zorgde er tegelijkertijd voor dat er gestructureerd en doelgericht gewerkt werd. In een stevig tempo werden de vele agendapunten afgewerkt en anderhalf uur later lagen er duidelijke afspraken en deadlines voor de volgende vergadering op tafel.
De laatste vergadering stond in het teken van regionale samenwerking. De gemeente Leiden werkt samen met de gemeente Leiderdorp, de gemeente Oegstgeest en de gemeente Zoeterwoude als eigenaar van Servicepunt 71. Dit servicepunt vertolkt een groot deel van de (gezamenlijke) bedrijfsvoering van deze gemeenten en zorgt voor collectieve besparingen door schaalvoordelen. In deze vergadering zaten dus van alle gemeenten de hoofden of strategisch adviseurs bedrijfsvoering aan tafel en werd er gekeken hoe dit er nu en in de toekomst uit zou moeten zien. Wat ik opvallend vond, is dat het niet alleen over de grote onderwerpen gaat maar ook over de naar mijn idee kleine onderwerpen, zoals het beveiligd printgebruik van medewerkers.
Met het einde van deze vergadering, kwam er ook een einde aan mijn meeloopdag met Pim. Terwijl ik moe en voldaan huiswaarts keerde, vertrok Pim terug naar het stadhuis om haar achterstallige mails en telefoontjes te beantwoorden, waar de rest van de dag nauwelijks tijd voor was geweest.
Manager zijn van de concernstaf van de gemeente Leiden is, zoals ik al had verwacht, geen standaard negen tot vijf kantoorbaan, waar je steevast achter je bureautje naar een computerscherm zit te staren. De dagen zijn gevuld met afspraken, afwisselend tussen beleids- en bedrijfsvoering, en je wordt geacht vrijwel altijd paraat te staan om last-minute noodgevalletjes in je agenda op te kunnen nemen. Ik mocht deze dag kennis maken met een topmanager die betrokken is, humor heeft, een duidelijke taal spreekt en bovenal veel plezier heeft in haar werk. Pim, dank je wel voor dit kijkje achter de schermen bij jou en de gemeente Leiden.
Een week na mijn bezoek aan Pim, werd bekend gemaakt dat Pim de nieuwe gemeentesecretaris van Leiden zal worden. Ik denk dat zij een grote aanwinst is en zal zijn voor de gemeente Leiden.