Afgelopen maand zijn er drie nieuwe stagiairs bij de VOM begonnen die ons bureau een half jaar zullen versterken. De stagiaires hebben er veel zin in en lichten in dit nieuwsbericht kort toe wie zij zijn, wat zij tijdens hun stage bij de VOM willen leren en waar zij aan mee zullen werken.
Hoi! Mijn naam is Boris de Geest. Na mijn hele jeugd in Zwolle te hebben gewoond, woon ik al een aantal jaar in Nijmegen waar ik ook studeer. Ik volg momenteel de master Comparative Politics aan de Radboud Universiteit. Mijn hobby’s zijn politiek volgen, festivals bezoeken, squashen en voetbal kijken.
De VOM biedt een mooie kans om in contact te komen met mensen die werkzaam zijn in verschillende lagen van het openbaar bestuur. Door het meewerken aan verschillende projecten is het een stuk makkelijker om deze bestuurslagen te leren kennen. Ik zal me de komende maanden bezighouden met het organiseren van de Reuring!Café’s en de Verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar.
Hoi! Mijn naam is Manouk Vrij. Ik kom uit Alphen aan den Rijn en woon nu sinds een tijdje in Den Haag. Op dit moment zit ik in het derde jaar van mijn studie International Relations and Organisations aan de Universiteit Leiden. Naast mijn studie houd ik me bezig met koken, bakken en reizen.
Stage lopen bij de VOM biedt de perfecte kans om meer te leren over de diverse overheidsinstellingen, doordat deze veelzijdige organisatie die met verschillende lagen van de overheid te maken heeft. Het komende half jaar zal ik mij vooral bezighouden met platform O en de verkiezing voor OverheidsManager van het Jaar.
Hoi ! Mijn naam is Megan Nagtegaal. Ik kom uit Curaçao en woon nu 5 jaar in Den Haag . Op dit moment studeer ik International Public Policy and Leadership aan de Haagse Hogeschool. Tijdens mijn studie heb ik me gespecialiseerd in Challenges of European Governance. Daarnaast heb ik nog twee minors gevolgd, waaronder Political Communications in the 21st Century en Arts, Culture, and Philosophy.
Na mijn studie zou ik graag in de publieke sector willen werken, Ik geloof dat dit het meest diverse en tegelijkertijd uitdagende carrièrepad is. Stage lopen bij de VOM geeft mij de perfecte kans om mijn kennis uit te breiden en deze ook toe te passen. Ik zal me het komende halfjaar een actieve rol spelen in het ondersteunen van de podcast ‘Samenspel’ en OMOOC’S .
Op 26 september was het weer tijd voor de 113e editie van het Reuring!Café. Dit café was in samenwerking met de League of Extraordinary People met als thema “Buitengewoon (on)beperkt: (overheids)organisaties en mensen met een beperking?!” De avond werd afgetrapt door de huisband Wizards of AZ. Mark Frequin was de debatleider van de avond.
Op deze pagina kunt u de uitzending terugkijken en de samenvatting lezen.
Iris Westhoff, kernteamlid van League of Extraordinary People en werkzaam als senior beleidsmedewerker bij BZK, was de host van de avond. Iris zegt dat ze zelf is begonnen met het maken van een banenafspraak (meer banen voor mensen met arbeidsbeperking). Ze zegt dat het goed is om zelf de touwtjes in handen te nemen. Als het gaat om je toekomst, moet je zelf een actieve rol spelen en deze vormgeven. Iris zegt dat de buitenwereld mensen heeft ingedeeld in bepaalde categorieën. Iris vertelt dat League is opgericht voor rijkscollega’s met een bijzonderheid en dat iedereen welkom is bij League.
De eerste gast van de avond was Loes Mulder (momenteel waarnemend secretaris-generaal bij het ministerie van BZK). Zij zegt dat de overheid vaak bewustonbekwaam is op het gebied van mensen met een bijzonderheid laten werken. Op dit moment selecteren mensen vaak iemand die ze op zichzelf vinden lijken: ze zijn op zoek naar herkenning. Dit gaat ten koste van de diversiteit, op dit gebied valt er nog veel te winnen binnen de overheid.
De tweede gast van de avond was Guusje ter Horst (bestuurlijk aanjager Onbeperkt Meedoen). Ze stelt dat iemand van buiten het departement moet aanjagen. Mensen met een beperking zouden volgens haar onbeperkt moeten meedoen. We kunnen veel doen om het leven van mensen met een beperking beter te maken.
De derde gast van de avond was Maarten Camps (voorzitter Raad van Bestuur van het UWV). Hij zegt dat de grote opdracht van het UWV is dat iedereen kan meedoen op de arbeidsmarkt. Mensen met een beperking hebben meer afstand tot de arbeidsmarkt, de arbeidsmarkt zou juist naar mensen toe moeten komen. Het UWV moet ondersteunen zodat iedereen een plek kan vinden en mee kan doen. Hij zegt dat er veel vooroordelen zijn over mensen met een beperking. Deze mensen kunnen heel veel, maar dat speelt niet in de hoofden van veel werkgevers.
De vierde en laatste gast van de avond is Basten Quaedvlieg (oprichter van League Rijk). Hij zegt dat hoogopgeleide mensen met een handicap samen veel kunnen bereiken. Ook zegt hij dat er soms slecht wordt omgegaan met mensen met een handicap door werkgevers in de overheid. De groep zou juist zelf dingen moeten doen en fouten kunnen maken, zo kunnen mensen met een handicap experimenteren. Hij vertelt dat de ambitie van League is dat de rijksoverheid aanpassingen nodig heeft.
Nadat alle bankgasten waren geïntroduceerd, richtte debatleider Mark Frequin zich tot de bank met de vraag of er veel ‘voor’ in plaats van ‘door’ mensen gedacht wordt.
Loes zegt dat dit op veel plekken binnen de overheid gebeurt en dat dit beter zou moeten. Basten zegt dat het afhangt van de persoon. League zet zijn kwaliteiten goed. Hij zegt ook dat het te maken heeft met bewustwording en dat managers binnen de overheid hier aan moeten wennen. Loes reageert hier weer op dat je als organisatie moet uitgaan van de kwaliteiten van de mensen zelf. Guusje zegt dat je departementen zou moeten aanjagen. Het zit niet standaard in de hoofden van bestuurders dat mensen met een beperking zouden moeten meedoen, het staat heel laag op de prioriteitenlijst van mensen. Guusje zegt dat niemand zich sterk maakt voor het onderwerp en dat er geen directeur-generaal is die dit onderwerp oppakt.
Hierna gaat het gesprek door over benoemingen op het hoogste niveau.
Maarten zegt dat men het belangrijk moet maken dat mensen met een beperking een functie in de top krijgen. Ook ziet hij een verschil tussen het bedrijfsleven en de overheid; in het bedrijfsleven is er veel meer een ‘ga het doen’-mentaliteit en bij de overheid wordt er veel meer over potjes gepraat. Bij ministeries zijn de functies eenvormig: er wordt niet flexibel met mensen meegedacht. Guusje reageert hierop dat er wel banen voor mensen worden gecreëerd maar dat dit alleen gebeurt op een lager niveau. Dit zou volgens Guusje verbreed moeten worden naar alle niveaus. Loes zegt dat bij het ministerie van SZW dit steeds beter gebeurt. Ze ziet ook dat het beleid is ontwikkeld zonder dat er met de doelgroep over gepraat is. Ze herhaalt dat het echt belangrijk is dat er naar diversiteit en ook naar de begeleiding van mensen wordt gekeken.
Basten vertelt dat hij zelf van medewerker naar het hoofd van een bureau gepromoveerd is. Je hebt hiervoor lef nodig. Ook zegt hij dat je experts veel eerder moeten informeren op hogescholen en universiteiten. Als je je propedeuse hebt behaald, moet het duidelijk zijn dat je ook met een beperking veel kan bereiken en dat er genoeg kansen zijn. De begeleiding zou dus eerder moeten plaatsvinden. Maarten spreekt over het feit dat het UWV zich richt op mensen begeleiding geven bij het binnentreden van een organisatie. Er wordt dus goed gebruik gemaakt van een buddy-begeleidingssysteem. Leidinggevenden moeten niet een aantal vinkjes afgaan maar echt kijken per persoon. Hier geldt ook weer: hoe diverser, hoe beter. Loes benadrukt dat dit wel op een inclusieve manier zou moeten gebeuren. Als je binnenkomt bij een organisatie ga je je automatisch aanpassen. Dit zou eigenlijk niet moeten gebeuren, je kwaliteiten worden zo niet goed benut.
Guusje vertelt dat de overheid bezig is met een strategie Onbeperkt Meedoen. Deze strategie beschrijft hoe het in 2040 zou moeten zijn voor mensen met een beperking. De tekst die er op dit moment ligt is gemaakt door mensen met een beperking en al deze mensen kunnen zich vinden in deze tekst. Sommige departementen doen het goed maar sommigen zouden het echt een stuk beter kunnen doen, zodat dit plan gerealiseerd kan worden in 2040.
Na de pauze, met een liedje van de Wizards of AZ, was het tijd voor vragen uit het publiek.
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat dingen concreet in gang gezet worden in Nederland? Bijvoorbeeld een doelstelling nemen ‘over zoveel jaar willen we iemand met een beperking als SG’.
De bank is het erover eens dat er weer lawaai gemaakt zou moeten worden. Er moet werk gemaakt worden voor doorstroom op alle niveaus. Basten zegt dat er beleid is dat mensen met een beperking maar tot een maximale schaal betaald krijgen. Dit gebeurde zodat de organisatie meer mensen met een beperking kon aannemen, dit was goed voor het verwezenlijken van de quota’s. Basten is het er dus mee eens dat er concrete doelstellingen in de top moeten komen. Maarten zegt dat mensen met een beperking binnen het UWV uitstromen omdat ze verder kunnen bij een andere organisatie. Dit is positief nieuws.
Waarom zijn er wel quota voor bijvoorbeeld vrouwen en niet voor mensen met een handicap?
Guusje is het eens met deze vergelijking. Op een gegeven moment was er beleid dat een functie alleen gevuld kon worden met een vrouw. Je zou dit ook kunnen toepassen bij iemand met een beperking. Het is volgens Guusje een machtskwestie, waarom zou iemand zijn hoge functie vrijwillig afstaan? Als er volgens Iris kwaliteit is, volgt er vanzelf kwantiteit. Je moet tijdens sollicitaties eerlijk zijn tegen kandidaten wat je ze te bieden hebt. Ook is ze van mening dat functietitels afgeschaft moeten worden, hiermee zeg je precies niks. Basten zegt dat het nu het geval is dat de ‘opdracht’ van iemand ingetrokken wordt als iemand van het ene naar het andere ministerie gaat. Zo haalt het ene ministerie hun quotum dus minder goed. Dit zou volgens Basten dus rijksbreed moeten gebeuren. Het is belangrijk dat er kansen zijn voor mensen om door te groeien. Als iemand tegen je zegt dat je het niet kan, ga je je ook zo gedragen. Mensen met een beperking zouden dus hun ambitie uit moeten kunnen spreken.
Hoe gaat het er concreet uitzien in 2040?
Maarten zegt dat je goed moet kijken hoe de arbeidsmarkt in elkaar zit. Zoals eerder gezegd zou er veel eerder gekeken moeten worden naar mensen op hogescholen of universiteiten en hoe je hen erbij betrekt. Basten zegt dat hogescholen en universiteiten niet zijn ingericht op mensen met een beperking en dit echt zou moeten veranderen. Je zou vaker tegen deze groep moeten zeggen dat je ze ziet. Ook moet je niet onderschatten hoe spannend mensen het vinden om in gesprek te gaan met mensen met hoge functies binnen de overheid. Je zou dus moeten werken aan je relatie.
Er zijn veel mensen met een beperking die niet in aanmerking komen voor een banenafspraak. Is de stap om binnen te komen te groot?
Iris zegt dat de kans op een baan groter is als je in het register staat, maar de kans op de baan die je eigenlijk wilt kleiner is. Maarten dat het voor mensen met een beperking lastiger is om kansen te hebben. Hierom is er een discussie gaande over de uitbreiding van de banenafspraak. Je moet hierbij goed kijken of er iets buiten de regels valt en uiteindelijk is het doel dat iedereen in staat moet zijn om een stap richting de arbeidsmarkt te zetten.
Hoe zorg je ervoor dat het duidelijker naar voren komt in beleid dat dingen gebeuren hoe ze bedoeld zijn?
Guusje zegt dat de plannen er pas net zijn en er gekeken moet worden wat er in het vat zit. Ze zegt ook dat men bezig is met de NEN norm. Dit gaat over toegankelijk bouwen, ze vindt het jammer dat deze norm vrijwillig gaat worden en niet verplicht is. Dit betekent dat niet iedereen die slecht te been is, bepaalde gebouwen kan betreden. Basten zegt dat dit laat zien dat de samenleving mensen met beperking ziet als tweederangs burgers.
Is het wenselijk om iemand alleen binnen een organisatie te houden voor een quotum?
Loes zegt dat je iets niet moet doen voor quotum omdat het een quotum is. Wel is het zo dat er deuren geopend worden die anders niet geopend zouden worden doordat mensen labels krijgen. Iris erkent dit en zegt dat je niks doorbreekt als je geen duidelijke doelstelling hebt.
Kunnen we anders kijken naar het indelen van functies? Is er plaats voor het actiever betrekken van loopbaanbegeleiding?
Maarten zegt dat hij begeleiding belangrijk vindt. Je moet juist kijken aan de ‘functie-zijde’. Als er een belemmering is voor mensen om in een leidinggevende functie terecht te komen, zou je ook moeten kijken naar het veranderen van deze functie. Loes zegt dat er binnen de overheid meer ‘out of the box’ gedacht moet worden. Dit moet meer beloond worden dan alleen zorgvuldig zijn.
Wat moet er gebeuren om ons systeemdenken te veranderen?
Er wordt te veel gefocust op basisniveaus bij mensen. Je zou veel verder dan dit moeten kijken. Toen er mensen van kleur in de top terecht kwamen, gingen jonge mensen van kleur zich hierin herkennen. Er moeten dus mensen met een beperking in de top zitten, zo zien anderen dat dit mogelijk is en ze hun dromen kunnen naleven. Basten geeft het voorbeeld van een interview van twee homoseksuele topbestuurders. Zoiets zou ook moeten gebeuren met mensen met een beperking, zodat iedereen kan zien dat het heel normaal is dat deze mensen in de top van een organisatie kunnen functioneren. Op dit moment verschuilen mensen zich te veel achter regeltjes. Basten geeft advies: “Doe het gewoon!” “Laat het gewoon zien!”.
Is er draagvlak voor een traineeship voor mensen met een beperking?
Dit draagvlak is er volgens Loes zeker. Het moet makkelijker zijn voor mensen met een beperking om binnen te komen, hierdoor moeten traineeships veranderen. Er is al een voorstel geschreven.
Waarom ontbreekt het soms aan daadkracht?
Het is een optelsom van competenties. Je moet kijken naar wat voor team je nodig hebt. Het team is veel belangrijker dan de individuen. Maarten zegt dat het vanzelfsprekend moet zijn dat mensen met een beperking op alle lagen van de overheid aan het werk moeten zijn. Het werk moet echt gedaan worden!
Als afronding werd aan de host en bankgasten gevraagd wat zij nog graag wilden zeggen.
Basten geeft als tip dat er een Hannah Arendt-podium plaats zal vinden. Er wordt een dialoog aangegaan en de vraag wordt gesteld hoe organisaties mensen met een beperking kunnen helpen.
Maarten zegt dat er nog heel veel te doen is in Nederland en vandaag daar hopelijk aan bijdraagt.
Guusje heeft het over bewustzijn creëren. Mensen zonder een beperking moeten gaan inzien dat iedereen erbij betrokken moet worden.
Loes nodigt de League graag uit om in gesprek te gaan. Ministeries hebben zelf namelijk ook hulp nodig. Ze zegt dat dit soms onbewust onbekwaam gebeurt. Ze vraagt zich af hoe dit proces versneld kan worden.
Het gehele Reuring!Café is hieronder terug te kijken:
Den Haag, 25 september 2023 – De drie finalisten van de Verkiezing ‘Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2023’ zijn bekend. Tijdens de Dragons’ Den op 22 september zijn veel goede pitches gegeven. Uiteindelijk is de jury toch tot een oordeel gekomen en heeft ze drie finalisten gekozen.
De komende weken zullen er werkbezoeken plaatsvinden bij de finalisten. Op 28 november wordt één van de finalisten tijdens de Overheidsawards gekroond tot ‘Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2023’.
Over de Verkiezing
Met de verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar zoekt de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) samen met verschillende partners naar de meest toonaangevende innovaties binnen alle lagen van de overheid met als doel kennis uit te wisselen en ter inspiratie te dienen voor overheidsorganisaties en overheidsmedewerkers.
Over de jury
Behalve voorzitter Jan van Zanen (Burgemeester Den Haag) bestaat de jury uit: Antoinette Doedens (Officier van Justitie bij het Openbaar Ministerie), Dieuwke Boersma (Chief Technology Officer, ESDEC), Mirko Noordegraaf (Hoofd van het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) en Hoogleraar Universiteit Utrecht), Albert Jan Kruiter (Directeur en mede-oprichter Instituut Publieke Waarden), Peter Verlaan (Directeur Zuiveren Waterschap Aa en Maas), Arre Zuurmond (Voormalig Ombudsman Metropool Amsterdam), Nissrin Dkhissi (Adviseur Transitieteam Defensie), Jacqueline Kuyvenhoven (Chief Change Officer SVB), Hans Ouwehand (Voorzitter Raad van Bestuur CAK), Margriet Vonno (inspecteur bij het ministerie van Buitenlandse Zaken), Jolinda van der Endt (Directeur BIJ12), Mariella de Koning (VP Sales and customer support Lightyear) en Eva den Dunnen-Heijblom (DG Digitalisering en Overheidsorganisatie BZK)
Over de partners
De Verkiezing Beste Overheidsinnovatie is een initiatief van de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM), het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en het Netwerk van Publieke Dienstverleners (NPD). De verkiezing is een samenwerking met Binnenlands Bestuur, FUTUR, ICTU, Interprovinciaal Overleg (IPO), NEderlandse Norm (NEN), Ordina, PA Consulting, Publiek Denken en Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
De Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) kondigt in samenwerking met de WRR, de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en met steun van het Ministerie van BZK (vanuit het programma Kennis van de Overheid en de Staat van de Uitvoering), de 114e editie van Reuring!Café aan:
Naar een deskundige(re) overheid die grote opgaven aankan
De laatste jaren lijkt de overheid ‘terug van weggeweest’. In de afgelopen decennia is flink bezuinigd op het overheidsapparaat en overheerste het idee dat de overheid bescheiden moest zijn in haar ambities. De tijd van bezuinigingen is echter voorbij, en vandaag de dag wordt weer gepleit voor een sterke, strategisch sturende overheid. In de volkshuisvesting en rond de energietransitie vragen bijvoorbeeld veel partijen om een actieve overheid die in staat is heldere kaders te scheppen, knopen door te hakken en de noodzakelijke investeringen te doen of organiseren. De vraag is echter of de overheid wel de kennis en deskundigheid in huis heeft om die meer inhoudelijke en sturende rol met succes te vervullen. Daarover bestaan serieuze twijfels. In de afgelopen decennia is veel kennis bij de overheid verloren gegaan. Volgens de Raad voor het Openbaar Bestuur heeft de overheid anno heden te weinig inhoudelijke expertise en ervaringsdeskundigheid in huis, en leunt zij te veel op externen. Ook lijkt sprake te zijn geweest van verschuivingen in de kennis en kunde die politiek worden gewaardeerd: weg van diepe inhouds- en veldkennis, en toe naar meer proces skills en ‘bestuurssensitiviteit’. Gezien de grote opgaven waarvoor overheid en samenleving staan, wat is het (type van) deskundigheid die de overheid in ieder geval (weer) in huis moet hebben? Hoe zorgen we ervoor dat de overheid goede mensen in dienst heeft en houdt? En hoe zorgen wij dat zij zo is ingericht dat die kennis en kunde daadwerkelijk bijdragen aan weloverwogen en effectieve beleidsvoering? Daarover handelt het WRR-adviestraject Deskundige Overheid, en dit zijn ook de vragen die centraal staan tijdens dit Reuringdebat. Het zijn ook de vragen die centraal staan tijdens dit Reuringdebat én belangrijke input vormen voor de Staat van de Uitvoering om knelpunten in de publieke dienstverlening te analyseren en oplossingen te vinden.
Reuring!Café richt zich op het informeel samenbrengen van ambtenaren, betrokken burgers, mensen uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Tijdens deze editie pakken we uit met een mooie entourage en een goede borrel. Ditmaal verzorgt het Ron Lezer Jazztrio de muziek. Mark Frequin, oud-voorzitter van de VOM, is onze debatleider. Godfried Engbersen, lid van de WRR, is de host van de avond.
De bankgasten van de avond zijn:
Gabrielle Haanen (gemeentesecretaris Utrecht)
Krista Kuipers (plaatsvervangend secretaris generaal ministerie SZW)
Rik Braams (innovation officer in Mobiliteit , ministerie IenW en promovendus Copernicus Institute Universiteit Utrecht)
Janneke Oudenhoven (directeur/partner adviesbureau Hiemstra & De Vries)
Den Haag, 5 september 2023 – De shortlist van de Verkiezing ‘Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2023’ is bekend. 10 overheidsinnovaties zijn geselecteerd voor de tweede ronde. Het was een lastige keuze voor de jury, omdat er veel kwalitatief goede en originele inzendingen waren ingestuurd.
Na overleg met de jury tijdens de Dragons’ Den worden op 22 september de drie finalisten bekendgemaakt. Op 28 november wordt één van de finalisten tijdens de uitreiking van de Overheidsawards gekroond tot ‘Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2023’.
Over de Verkiezing
Met de verkiezing Beste Overheidsinnovatie van het Jaar heeft de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) als doel om goede overheidsinnovaties een podium te bieden en in het zonnetje te zetten, kennis uit te wisselen en ter inspiratie te dienen voor overheidsinnovaties, overheidsorganisaties en overheidsmedewerkers.
Over de jury
Behalve voorzitter Jan van Zanen (Burgemeester Den Haag) bestaat de jury uit: Antoinette Doedens (Officier van Justitie bij het Openbaar Ministerie), Marc Allessie (gepensioneerd), Dieuwke Boersma (Chief Technology Officer, ESDEC), Mirko Noordegraaf (Hoogleraar Universiteit Utrecht), Albert Jan Kruiter (Directeur en mede-oprichter Instituut Publieke Waarden), Peter Verlaan (Directeur Zuiveren Waterschap Aa en Maas), Arre Zuurmond (Voormalig Ombudsman Metropool Amsterdam), Nissrin Dkhissi (Plaatsvervangend Hoofd AO Koninklijke Landmacht), Jacqueline Kuyvenhoven (Chief Change Officer SVB), Hans Ouwehand (Voorzitter Raad van Bestuur CAK), Margriet Vonno (inspecteur bij het ministerie van Buitenlandse Zaken), Jolinda van der Endt (Directeur BIJ12), Mariella de Koning (VP Sales and customer support Lightyear) en Eva den Dunnen-Heijblom (DG Digitalisering en Overheidsorganisatie BZK)
Partners
De Verkiezing Beste Overheidsinnovatie is een initiatief van de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM), het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en het Netwerk van Publieke Dienstverleners (NPD). De verkiezing is een samenwerking met Binnenlands Bestuur, FUTUR, ICTU, Interprovinciaal Overleg (IPO), NEderlandse Norm (NEN), Ordina, PA Consulting, Publiek Denken en Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
